zaterdag 26 maart 2011

Hoe/Wat/Waarom FLAC (or: Why/How/Where FLAC)

--- For English, scroll down ---

Omdat ik vaak mijn opnames in FLAC verspreid ging tot nu toe in elk mailtje naar de uitvoerenden een kort verhaaltje over wat FLAC is en hoe je het kunt gebruiken. Dat was vaak toch wel een beetje kort door de bocht, dus leek het me handig dit ergens neer te zetten waarnaar eenvoudig verwezen kon worden.

Korte, praktische uitleg

FLAC is een bestandsformaat voor geluid dat het bestand verkleint maar dat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld MP3, doet zonder kwaliteitsverlies. Eigenlijk is het een soort ZIP-bestand maar dan speciaal voor geluid. Als je met Windows Media Player werkt kun je hier een plug-in vinden, als je met iTunes of Quicktime op de Apple Mac werkt vind je die hier, voor iTunes op Windows is er helaas niets eenvoudigs te vinden dat gewoon werkt. In onder andere VLC, Winamp en Songbird werkt het direct zonder plugins. Om FLAC terug om te zetten naar WAV of voor plugins voor andere programma's kun je een kijkje nemen op de "Using FLAC" sectie van de FLAC website.

Waarom FLAC?

Dat heeft 2 redenen, die allebei iets met geluidskwaliteit te maken hebben. Allereerst weet je met FLAC zeker dat er niets raars met het geluid gebeurd, en dat het geluid in de hoogst mogelijke kwaliteit binnenkomt. De meeste mensen die ik muziek stuur zijn muzikanten en die geven hopelijk ook om geluidskwaliteit.

Ten tweede omdat iedereen een ander formaat wil. Veel mensen gebruiken MP3, maar er zijn ook meer dan voldoende mensen die eigenlijk alleen WMA, AAC of Vorbis gebruiken. Als ik alle muziek in MP3 online zet zullen er mensen zijn die dit omzetten naar AAC, en in die omzetting gaat ook veel kwaliteit verloren, omdat er zo dubbel informatie wordt weggegooid. Ik zou ook alle opnames in zowel MP3, WMA, AAC en Vorbis online kunnen zetten, maar dat kost me net zoveel ruimte als één FLAC, en dan sla ik de mensen die enkel FLAC luisteren (die zijn er ook) over. Daarbij kost het me een hoop tijd. Als men zelf de opname omzet naar het formaat dat hij/zij wil hebben is dat probleem opgelost.

Dan, waarom FLAC en geen WAV of een ander lossless formaat. Nu, het is niet dat opslagruimte aan bomen groeit en FLAC haalt in de meeste gevallen besparingen van zo'n 50%, dat betekend dus 2x zoveel op dezelfde ruimte. FLAC is ten opzichte van de andere formaten het breedst geaccepteerd en ondersteunt en het snelst te comprimeren/decomprimeren. Vooral de brede ondersteuning geeft hierbij de doorslag.

Achtergrond informatie: Lossless versus Lossy

Allereerst het verschil tussen een verliesformaat en een verliesvrijformaat, in het Engels respectievelijk lossy en lossless. Geluid zoals wij dat kennen zijn drukgolven, deze kunnen op een computer worden opgeslagen. Deze omzetting via microfoon en omzetting van analoog naar digitaal is een proces waarbij informatie verloren gaat. Deze informatie kan in een WAVE-bestand (ofwel .wav) worden opgeslagen in de meest eenvoudige vorm. Hierbij wordt niets aan het geluid veranderd.

Omdat deze geluidsbestanden snel onpraktisch groot worden kwamen er, vooral vanuit de telecomindustrie, manieren om dit geluid vele malen kleiner op te slaan door een systeem wat we een codec noemen. Dit gebeurde in de beginjaren door de stembanden wiskundig te modelleren. Het computerprogramma wat een geluidsbestand analyseert en de parameters van het wiskundige model genereert heet een encoder, een computerprogramma wat deze parameters via het model weer omzet naar geluid heet een decoder.

In plaats van informatie weg te gooien is het echter ook mogelijk de bestanden via een andere representatie compacter op te slaan. Dit gebeurd meestal door een wiskundig model te gebruiken dat de golfvorm van het geluid zo precies mogelijk kan beschrijven, waarna de fout die het model maakt apart wordt opgeslagen. Door dit proces om te draaien krijgt men precies hetzelfde bestand weer terug.

Het bekende MP3 en zijn consorten WMA, AAC en Vorbis zijn verliesformaten (lossy), ze proberen gegevens die het menselijk oor niet kan horen weg te halen en het overblijfsel te benaderen met een wiskundig model. FLAC en zijn consorten Shorten, Wavpack, TAK, ALAC en vele andere zijn verlieslozeformaten (lossless) omdat ze geen informatie weggooien en de fout die de benadering maakt niet weggooien, maar apart opslaan.

Because the mails I generally write people to tell them where to find their recordings have to be short (otherwise no-one reads them), I thought I would be a good idea to have an explanation somewhere on the internet. I have had this explanation in Dutch for some time, now it's time to add an English one

Short do-it-yourself-like approach

FLAC is a file format for audio that makes a file smaller but doesn't alter the sound itself, like MP3 does. This is so-called lossless coding, whereas MP3 is called lossy coding. It's more like ZIP, but because it is made for audio it is much more efficient. If you use Windows Media Player, get a plug-in here, if you work with with iTunes or Quicktime on Apple Mac get it here, for iTunes on Windows there sadly is no plug-in that just works. In VLC, Winamp and Songbird FLAC is supported out-of-the-box. To convert FLAC back to WAV or to get other plug-ins, try the "Using FLAC" section of the FLAC-website

Why FLAC?

Because I wanted a lossless format and WAV, while very well supported, eats too much space. FLAC is the most well-known and best supported format out there. I wanted lossless because otherwise I would have to distribute the music in MP3, WMA, AAC and OGG (because everyone wants another format) and now everyone can do that themselves. Furthermore, I don't have to worry about any possible quality loss.

I hope this explains a few things about the FLAC format :)